Katar Dışişleri Bakanlığı, İsrail ve Hamas arasında varılan ateşkesin 19 Ocak Pazar günü yerel saatle 08.30’da başlayacağını duyurdu. Anlaşma kapsamında insani yardımlar artırılacak ve rehineler serbest bırakılacak.
İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik 15 aydan uzun süredir devam eden saldırıları, Hamas ile varılan ateşkes ve rehine takası anlaşmasının ardından durma noktasına geliyor. Katar, Mısır ve ABD'nin arabulucu olduğu müzakerelerde nihai uzlaşı sağlandı. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el Ensari, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, “Gazze Şeridi’ndeki ateşkes, 19 Ocak Pazar günü yerel saatle 08.30’da başlayacak. Bölgede yaşayanlara dikkatli olmalarını, önlem almalarını ve resmi açıklamaları takip etmelerini tavsiye ediyorum” ifadelerini kullandı. Bu tarih ve saate göre, ateşkes Türkiye saatiyle 09.30’da yürürlüğe girecek.
Ancak ateşkesin ilan edilmesine rağmen, Gazze’de İsrail saldırıları sürüyor. Filistin’in resmi haber ajansı WAFA, İsrail ordusunun dün düzenlediği saldırılarda Han Yunus kentinde bir çadırı hedef aldığını ve aynı aileden beş kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu. Kudra ailesinin üç çocuğu da bu saldırıda yaşamını yitirdi. Ayrıca İsrail hücumbotlarının açtığı ateş sonucu bir Filistinli kadın yaralandı.
İsrail Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre, ateşkes ve rehine takası anlaşması kabine toplantısında onaylandı. Ancak Gazze Sağlık Bakanlığı verilerine göre, İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana düzenlediği saldırılarda 46 binden fazla Filistinli hayatını kaybetti. Ölenlerin yaklaşık 17 bin 841’i çocuk, 12 bin 298’i ise kadınlardan oluşuyor. Yaralı sayısı ise 110 bin 453 olarak açıklandı.
Ne Olmuştu?
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, ateşkes anlaşmasının onaylanmasının ardından yaptığı açıklamada, İsrail hükümeti ve Başbakan Binyamin Netanyahu’nun müzakere çabalarını desteklediğini belirtti. Herzog, “Esirlerin evlerine dönmesinden daha önemli bir şey yok” diyerek anlaşmanın zorluklarına rağmen bunun bir fırsat olduğunu ifade etti. Anlaşmanın ilk aşamasında rehinelerin geri dönmeyeceğinden korkan ailelere destek çağrısında bulunan Herzog, tüm İsraillilere toplumsal duyarlılık gösterme çağrısı yaptı. Herzog, Katar, Mısır ve ABD’ye arabuluculuk çabaları için teşekkür ederken, “Son rehine geri dönene kadar tüm gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz” dedi.
Anlaşmanın Kuralları
Reuters haber ajansının bildirdiğine göre, ateşkesin sürdüğü her gün Gazze’ye 50’si yakıt taşıyan toplam 600 kamyon insani yardım malzemesi gönderilecek. Bu yardımların 300 kamyonu Gazze Şeridi’nin kuzeyine ulaştırılacak. Ayrıca İsrail, 7 Ekim 2023’ten itibaren gözaltına alınmış olan 19 yaş altı tüm Filistinli kadın ve çocukları birinci aşamanın sonunda serbest bırakacak. Hamas ise anlaşmanın ilk gününde 3 rehineyi serbest bırakacak ve toplamda 33 İsrailli rehine teslim edilecek.
Ateşkesin ilk aşamasının 42 gün sürmesi bekleniyor. Anlaşmaya göre, her İsrailli sivil rehineye karşılık 30 Filistinli tutuklu serbest bırakılacak. İsrail askerleri için ise bu sayı 50’ye çıkacak. Bu süreçte toplamda 1000’den fazla Filistinli tutuklunun serbest bırakılması planlanıyor. Ateşkesin 16. gününde tüm İsrailli rehinelerin serbest bırakılması ve İsrail ordusunun Gazze’den tamamen çekilmesi için müzakerelerin ikinci aşamasına geçilmesi hedefleniyor.
Hamas’ın Rehineleri ve Gazze’de Son Durum
Hamas, 7 Ekim 2023’te düzenlediği Aksa Tufanı Operasyonu sırasında 250 kişiyi esir almıştı. İsrail ordusu, Gazze’de yaklaşık 100 İsraillinin hala esir tutulduğunu ve bunların üçte birinin hayatını kaybetmiş olabileceğini düşünüyor. Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre, İsrail’in misilleme saldırılarında ölenlerin yarısından fazlası kadınlar ve çocuklar.
Bu anlaşma, bölgede tansiyonun düşmesi ve insani yardım faaliyetlerinin artırılması açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Ancak tarafların ateşkese ne kadar bağlı kalacağı ve ilerleyen süreçte müzakerelerin nasıl bir yol alacağı, bölgedeki durumun geleceği açısından belirleyici olacak.