TCMB Başkanı Fatih Karahan, TCMB İdare Merkezinde düzenlenen 2024'ün Dördüncü Çeyrek Enflasyon Raporu bilgilendirme toplantısında enflasyon ile ilgili açıklamalarda bulundu. Karahan, ayrıca küresel ekonomik gelişmeler, para politikası stratejileri ve alınan kararların finansal piyasalardaki etkilerini de ele aldı. İç talebin yavaşlamaya devam ettiğini ve bunun enflasyonun düşüşünü destekleyici bir seviyeye geldiğini vurgulayan Karahan, "Yavaşlama, cari işlemler açığındaki düşüşü de sürdürüyor. Enflasyonun ana eğiliminde öngördüğümüzden daha yavaş bir iyileşme olsa da iyileşme devam ediyor. Para politikasındaki sıkı duruşumuzu, dezenflasyonun devamını sağlamak adına sürdüreceğiz" dedi.
Karahan, küresel ekonomik büyüme görünümünde önceki raporlara paralel olarak kademeli bir toparlanma öngörüldüğünü belirtti. Ancak, aşağı yönlü risklerin daha fazla ağırlık kazandığını gözlemlediklerini ifade etti. Karahan, özellikle imalat sanayi ve hizmet sektörleri arasındaki farklılaşmanın sürdüğünü, öncü göstergelerin de imalat sanayisinde risklerin arttığını gösterdiğini belirtti. Ayrıca, küresel talep, jeopolitik riskler ve arz yönlü faktörlerin, emtia fiyatları üzerinde etkili olmaya devam ettiğini ifade etti. Karahan, gelişmiş ülkelerde merkez bankalarının faiz indirimlerine başladığını ve gelişmekte olan ülkelerde de bu sürecin genişlediğini söyledi. Küresel ölçekte ılımlı büyüme ve enflasyon görünümünün, merkez bankalarının parasal sıkılığı azaltmalarına olanak tanıyacağını vurguladı.
Yurt İçi Ekonomik Durum ve Talep Koşulları
Karahan, yurt içi makroekonomik gelişmelerle ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: "İkinci çeyrekte yurt içi talebin büyümeye katkısı belirgin şekilde azaldı. Ancak net ihracat, büyümeye pozitif katkı sağladı. Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin mevcut veriler, yurt içi talepte ılımlı bir seyrin devam ettiğini gösteriyor. Bu dönemde, perakende ve ticaret satış hacim endeksleri bir miktar arttı, ancak altın hariç perakende satışlar daha ılımlı bir artış gösterdi."
Talep koşullarının enflasyonun düşüşüne destek verecek seviyelere yaklaştığını ifade eden Karahan, üçüncü çeyrekteki çıktı açığının daraldığını ve bu iyileşmenin yılın son çeyreğinde de devam edeceğini öngördüklerini söyledi. İç talepteki dengelenmeye paralel olarak dış ticaret dengesindeki iyileşmenin sürdüğünü belirten Karahan, ikinci çeyrekte cari açığın milli gelire oranının yüzde 1,7'ye gerilediğini ve üçüncü çeyrekte cari açığın azalmasını beklediklerini açıkladı.
Enflasyon Gelişmeleri ve Tahminler
Karahan, ekim ayı enflasyonunun yüzde 48,6'ya gerileyerek, mayıs ayındaki zirveye kıyasla önemli bir düşüş kaydettiğini belirtti. "TCMB olarak takip ettiğimiz göstergelere baktığımızda, enflasyonun ana eğilimindeki düşüşün devam ettiğini görüyoruz. Temel mal enflasyonu düşük seyrini koruyarak bu düşüşü destekliyor. Hizmet enflasyonundaki iyileşme ise öngörülerimizin biraz daha altında gerçekleşiyor, ancak kira dışındaki hizmetlerde kademeli bir iyileşme izliyoruz."
Gıda fiyatlarına ilişkin değerlendirmesinde ise, üçüncü çeyrekteki olumlu görünümün ekim ayında işlenmemiş gıda fiyatları nedeniyle sekteye uğradığını belirtti. "Taze meyve ve sebze fiyatları yüksek arttı, ancak diğer gıda ürünlerinde enflasyon daha düşük seyretti," dedi.
Kira Enflasyonu ve Hizmet Fiyatları
Karahan, kiraların yapısal bir sorun olduğunu ve bu alandaki yüksek fiyat artışlarının sürdüğünü belirtti. Deprem, kentsel dönüşüm ve kira artış sınırlamaları gibi faktörlerin kiralar üzerindeki etkisini değerlendiren Karahan, "Kira enflasyonundaki yüksek atalet, öngörülerimizin üzerinde kaldı. Ancak, kira dışında kalan hizmetlerde daha belirgin bir yavaşlama gözlemliyoruz." dedi.
Orta Vadeli Enflasyon Tahminleri ve Para Politikası
Karahan, enflasyon görünümünde belirgin ve kalıcı bir iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruşu sürdüreceklerini ifade etti. 2024 ve 2025 yılları için güncellenen enflasyon tahminlerini paylaşan Karahan, "2024 yılı sonunda enflasyonun yüzde 44'e, 2025 sonunda ise yüzde 21'e gerilemesini bekliyoruz. 2026 yılı sonunda ise enflasyonun yüzde 12'ye düşeceğini tahmin ediyoruz. Orta vadede ise enflasyonun yüzde 5'te istikrar kazanmasını hedefliyoruz." dedi.
Para politikasındaki kararlı duruşun, talep koşullarındaki dengelenme, Türk lirasındaki reel değerlenme ve enflasyon beklentilerindeki iyileşme ile birlikte yıllık enflasyonun önümüzdeki dönemde istikrarlı bir şekilde gerileyeceğini vurgulayan Karahan, "Bu süreçte, finansal koşullardaki sıkılıkla birlikte, talep koşulları enflasyondaki düşüşe destek olacak" şeklinde konuştu.