Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Nisan-Haziran 2024 dönemine ait ekonomik büyüme verilerine göre, Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2024 yılı ikinci çeyreğinde zincirlenmiş hacim endeksi olarak bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 2,5 arttı. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH ise bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1'lik sınırlı bir artış gösterdi.
Uzmanlar, yılın ikinci çeyreği için Türkiye ekonomisinin yüzde 3 oranında büyüyeceğini tahmin ediyordu; ancak gerçekleşen büyüme tahminlerin bir miktar altında kaldı. Geçtiğimiz yılın aynı çeyreğinde Türkiye ekonomisi yüzde 3,9 oranında büyürken, 2024 yılının ilk çeyreğinde bu oran yüzde 5,7 olarak kaydedilmişti.
Sanayi Sektöründe Daralma, Diğer Sektörlerde Artış
GSYH’yi oluşturan sektörler incelendiğinde, 2024 yılının ikinci çeyreğinde bazı sektörlerde önemli artışlar yaşanırken, sanayi sektörü yüzde 1,8 oranında daralma gösterdi. Diğer hizmet faaliyetlerinde yüzde 7,4, inşaat sektöründe yüzde 6,5, tarım ile gayrimenkul faaliyetlerinde yüzde 3,7 ve bilgi ile iletişim sektöründe yüzde 3,4 oranında büyüme gerçekleşti. Kamu yönetimi, eğitim, insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri yüzde 3,2, hizmetler sektörü yüzde 2,9 ve mesleki, idari ve destek hizmetleri faaliyetleri yüzde 0,6 oranında artış kaydetti.
Çeyreklik Büyüme Beklentileri Karşılamadı
Çeyreklik bazda değerlendirildiğinde, Türkiye ekonomisi mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre bir önceki çeyreğe göre sadece yüzde 0,1 oranında büyüdü. Takvim etkisinden arındırılmış GSYH ise bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 2,8 oranında arttı.
Üretim yöntemiyle hesaplanan Gayrisafi Yurt İçi Hasıla, cari fiyatlarla bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 78,6 artarak 9 trilyon 949 milyar 792 milyon TL’ye ulaştı. Aynı dönemde GSYH’nin cari fiyatlarla ABD doları cinsinden değeri ise 308 milyar 158 milyon dolar olarak açıklandı.
İthalatta Azalma, İhracatta Sınırlı Artış
Dış ticaret verilerine bakıldığında, 2024 yılının ikinci çeyreğinde mal ve hizmet ihracatı zincirlenmiş hacim endeksi olarak bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 0,04 artarken, ithalat yüzde 5,7 oranında azaldı.
Yerleşik hanehalklarının nihai tüketim harcamaları bu dönemde yüzde 1,6 oranında artış gösterdi. Devletin nihai tüketim harcamaları ise yüzde 0,7 ve gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 0,5 oranında yükseldi.
İşgücünün Ekonomiden Aldığı Pay Arttı
İşgücü ödemeleri 2024 yılının ikinci çeyreğinde, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 112,4 oranında artış gösterdi. Net işletme artığı/karma gelir ise yüzde 47,7 oranında arttı.
İşgücü ödemelerinin cari fiyatlarla Gayrisafi Katma Değer içindeki payı geçen yılın ikinci çeyreğinde yüzde 33,8 iken bu oran 2024'te yüzde 40,8'e yükseldi. Buna karşılık, net işletme artığı/karma gelirin payı yüzde 44,6'dan yüzde 37,4'e geriledi.
