2022 yılında sadece Sinop ve Zonguldak’ta emekli sayısı, aktif sigortalı çalışanlardan fazlayken, 2023 yılında bu listeye Balıkesir, Bartın ve Giresun da eklendi. SGK verilerine göre, yaşlılık aylığı alanların sayısı 2023 yılında 2 milyon kişi artarak 11,5 milyona yükseldi. Ölüm aylığı alanlarla birlikte toplam emekli sayısı 15,2 milyona ulaştı. Aynı dönemde aktif sigortalı çalışan sayısı ise 1 milyon kişi azalarak 25,3 milyona düştü. Bu durum, özellikle emeklilik sistemi üzerinde büyük bir baskı oluşturdu.
Sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği için kritik bir gösterge olan aktif/pasif oranı, yani bir çalışan başına düşen emekli sayısı, Türkiye genelinde hızla düşüyor. 2022 yılında bu oran 2,01 iken, 2023’te 1,66’ya geriledi. Bu oran, özellikle Zonguldak, Sinop, Balıkesir, Bartın ve Giresun illerinde daha belirgin hale geldi. Zonguldak’ta bir emekliye düşen aktif çalışan sayısı 0,98’den 0,84’e gerileyerek, 100 emekliye yalnızca 84 sigortalı çalışan düştü.
Emeklilik Yaşında Düşüş
EYT düzenlemesi ile birlikte emekli olanların ortalama yaşı da önemli ölçüde düştü. 2022 yılında ortalama emeklilik yaşı 53 iken, 2023’te bu yaş 49’a geriledi. Özellikle SSK (4/1-a) kapsamında emekli olanların sayısındaki artış dikkat çekiyor. Bu statüdeki emekli olanların ortalama yaşı, bir yıl içerisinde 53’ten 49’a düştü.
Sosyal Güvenlik Sistemine Yönelik Uyarılar
Uzmanlar, emekli sayısındaki artış ve çalışan sayısındaki azalma nedeniyle, Türkiye’nin sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği konusunda uyarılarda bulunuyor. Habertürk’te yer alan habere göre, Zonguldak, Sinop, Balıkesir, Bartın ve Giresun gibi illerde çalışan sayısının emekli sayısının altına düşmesi büyük bir risk teşkil ediyor. Amasya, Artvin, Aydın, Burdur, ve Çanakkale gibi illerde de benzer bir durumun yakın gelecekte yaşanabileceği öngörülüyor.
